Klapy dymowe, które stosuje się przede wszystkim na dachach hal i budynków produkcyjnych, są ważnym elementem systemu przeciwpożarowego, który musi być przestrzegany w tych miejscach. Wymóg, który nakazuje montaż klap oddymiających lub innych systemów przeciwpożarowych, jest podyktowany prawnie. Wskazane są także przeglądy serwisowe klap oddymiających, dzięki którym zyskuje się pewność, iż klapy działają poprawnie i spełniają swoją funkcję w razie wystąpienia zagrożenia. Dowiedz się, jak powinien przebiegać serwis klap oddymiających.
Czym są klapy oddymiające i gdzie się je stosuje?
Klapy umieszcza się na dachach hal i zakładów produkcyjnych w celu odprowadzania ciepła oraz dymu w razie powstania pożaru lub uaktywnienia się innych substancji, które stanowią zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka. Klapy dymowe mają za zadanie wentylować pomieszczenie, czym zwiększają czas na reakcję i na ewakuację pracowników.
Klapy oddymiające połączone są z centralnym systemem oddymiającym. Czujniki dymu i ciepła, zainstalowane na klapie, powodują automatycznie jej aktywowanie w razie zagrożenia. Temperatura graniczna aktywacji to 68°C. Klapy można też uruchomić ręcznie.
Ręczne aktywowanie klapy może być przydatne wtedy, gdy chce się dokonać przewietrzenia pomieszczenia. Ponadto klapa dachowa może być także używana jako wyłaz dachowy, a także jako świetlik dachowy, który doświetla przestrzeń naturalnym światłem słonecznym. Dzięki temu klapy oddymiające pełnią aż trzy funkcję, czym można minimalizują koszty wynikające z zamontowania tych elementów. Ponadto dzięki oświetleniu pomieszczenia naturalnym światłem oszczędza się pieniądze na zużyciu energii elektrycznej.
Przegląd systemów oddymiania – regulacja prawna
Klapy oddymiające, tak jak każde inne przedmioty, poddają się upływowi czasu i czynnikom zewnętrznym oraz wewnętrznym. Osadzający się kurz, olej, tłuszcz czy oddziałujące na klapę czynniki atmosferyczne mogą wpływać na jej poprawne funkcjonowanie. Dlatego niezbędna jest okresowa konserwacja klapy oddymiającej. Wymogi te określają przepisy prawne, a kontrolę systemów przeciwpożarowych może dokonywać straż pożarna czy nadzór budowlany. Zarządca budynku jest zobowiązany do przeprowadzania serwisów klap oddymiających oraz innych systemów przeciwpożarowych znajdujących się w budynku.
Przepisy prawne dotyczące serwisu wentylacji pożarowej reguluje Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 80, poz. 563, Rozdział 1 „Przepisy ogólne” § 3, pkt.3). Czytamy w nim:
Urządzenia przeciwpożarowe powinny być poddawane przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym w okresach i w sposób zgodny z instrukcją ustaloną przez producenta, nie rzadziej jednak niż raz w roku”, a także zgodnie z instrukcją ITB Nr 331 opracowaną przez Zakład Badań Ogniowych w Warszawie, dla zapewnienia niezawodnego działania systemu oddymiania klapy dymowe wraz z całym układem wyzwalania muszą być sprawdzane przez specjalistę pod względem sprawności działania i gotowości eksploatacyjnej oraz konserwowane i ewentualnie naprawiane w regularnych odstępach ustalonych przez wytwórcę.
Urządzenia oddymiania oraz przeciwpożarowe (w tym np. gaśnice) trzeba konserwować raz na 6 miesięcy. Taki czas serwisowania określony jest w wytycznych producenta, które są zawarte w dokumentacji techniczno-ruchowej oraz instrukcji obsługi. Trzeba pamiętać, że dokonywanie konserwacji przez osoby i firmy, które nie posiadają uprawnień oraz autoryzacji, powoduje utratę gwarancji. Co za tym idzie – w razie pożaru i licznych szkód materialnych, które podczas niego odniosła firma, brak przeglądu od owego autoryzowanego serwisu, może być przyczyną odmowy wypłaty odszkodowania za wyrządzone szkody.
Klapy dymowe – serwis
Przegląd klap oddymiających trzeba wykonać dwa razy do roku. Nie można bagatelizować tej czynności, gdyż trzeba pamiętać, iż klapy oddymiające i ich sprawne działanie może potencjalnie ratować ludzkie życie. Jakich czynności dokonuje się w ramach konserwacji klapy dymowej?
- Ocenia się ogólny stan techniczny klapy oddymiającej. Określa się, czy nie ma na niej widocznych uszkodzeń mechanicznych, czy korozyjnych, które mogłyby zaważyć na sprawnym funkcjonowaniu.
- Manualnie uruchamia się cały mechanizm, by sprawdzić, czy poprawnie on reaguje i działa sprawnie.
- Konserwacja klap dymowych to także kontrola naboi termowyzwalaczy pneumatycznych oraz przeglądu ampułek, które znajdują się w termowyzwalaczach.
- Poprzez uruchomienie klap dymowych sprawdza się także pracę siłownika.
- Konserwacja klap dymowych obejmuje także ocenę stanów zawiasów, rygla i uszczelek.
- W razie potrzeby dokonuje się regulacji domykania klap.
- Sprawdza się także szczelność całej instalacji oraz naprężenia linek.
- Serwisuje się cały mechanizm automatycznego uruchamiania klapy.
- Sprawdza się poprawne działanie czujek reagujących na dym, wysoka temperaturę lub substancję niepożądane.
- Końcowym etapem jest sporządzenie protokołu z przeprowadzonej kontroli.
Serwis klap dymowych – warunek koniecznych
Przedsiębiorcy i właściciele firm muszą pilnować regularnych kontroli systemów oddymiających, gdyż tylko poprawne ich działanie gwarantuje uruchomienie się klap w razie wystąpienia zagrożenia. Trzeba pamiętać, że konserwacja klap dymowych zwiększa szansę pracowników w razie pojawienia się zagrożenia. Oddymianie wydłuża czas potrzebny na reakcję i ewakuację. Minimum dwa razy w roku trzeba przeprowadzić serwis klap oddymiających i innych systemów przeciwpożarowych. Wymóg ten jest podyktowany obowiązującymi przepisami. Serwisu nie należy przeprowadzać samodzielnie. Tylko uprawnione do tego organy lub autoryzowane serwisy mogą dokonać obowiązkowego przeglądu.
